لە دوای ساڵی 2003وە، یەکێک لە هەڵە دیارەکانی هەندێک هێزی کوردی لە بەغدا ئەوە بووە، ئەو کەسانەی دەینێرنە بەغدا بۆ داوای مافی کورد، زۆر بە ئاگا نەبوون هەم لە بڕگە و مادەکانی ئەو دەستوورەی کە لەساڵی 2005ەوە نوسراوە و هەم لە ژیانی سیاسی لە ژینگەیەکی وەک عیراقدا، لەکاتێکدا عەلی وەردی گەورە کۆمەڵناسی عیراقی پێیوایە پێکهاتەی کۆمەڵگەی عیراقی کارکردن تێیدا ئاڵۆزە.
ئەم نوێنەرە کوردانە ئەگەر بیانزانیبایە دەستووری عیراق چۆن باسی مافی پارێزگاکان دەکات، هەرگیز نەیاندەوت مامەڵەی بەغدا لەگەڵ پارێزگای ناڕازی واتە هەڵوەشانەوەی قەوارەی هەرێم لەکاتێکدا مادەی 117ی دەستوور دەڵێت «هەرێمی کوردستان قەوارەیەکی دەستووری دانپێدانراوە»، بەپێچەوانەوە نەک مامەڵەی راستەوخۆی پارێزگایەکی ناڕازی بەمانای هەڵوەشاندنەوەی هەرێم نایەت، بەڵکو دەستوورەکە باسی بە هەرێمبوونی هەر پارێزگایەکیش دەکات ئەگەر دانیشتوانەکەی خواستیان لەسەری هەبێت و بیانەوێت ئەو هەرێمە رابگەیەنن.
دوو فاقییەکی گەورە لەو لایەن و کەسانە دەبینین و دەبیستین کە دژی بڕگەی مامەڵەی راستەوخۆی ناوەند بوون لەگەڵ پارێزگای ناڕازی، دەمەوێت بڵێم ئایا هەر ئەو لایەنانە نەبوون دروشمی گەورەیان بەرزکردبۆوە گوایە بە هەوڵی ئەوان بەشە نەوت و بەنزین و دەرمان و …هتد، راستەوخۆ لە بەغداوە هاتۆتە سلێمانی؟ ئەی ئەوەش مامەڵەی راستەوخۆ نییە؟ ئەدی هەر ئەمانە نەبوون وتیان ئێمە پێشەوای (نەخێر بووین بۆ ریفراندۆم)؟ ئەم پارادۆکس و دژ بەیەکییە لە مێشک و هزری مرۆڤی وشیار و ئاقڵدا لەبیرناچێتەوە و دیارە چی یارییەک لەسەر پەتێکی بزڕکاو دەکەن و بۆچی دەیانەوێت سلێمانی و پارێزگای ناڕازی کێشەی مووچە و داهاتی هەبێت! ئەمانە کاتێک سلێمانییان دەوێت وەبەرهێنان بە توڕەیی و هەڵچوونی دەروونیی هاووڵاتیانی سلێمانییەوە بکەن و دەنگی دەنگدەر ببەن بۆ خۆیان کە ئەوەش مەحاڵە.
لەلایەک، نازانین هەڵوەشاندنەوەی هەرێم واتای چی دەگەیەنێت لەدیدی ئەوانەوە؟ بەڵام بە دیدی ئێمە ئەو واتایە دەگەیەنێت کە بە واقیع ساڵانێکە سلێمانی دابڕێنراوە و وەک جوگرافیایەکی نابەدڵی ئەوان پەڕگیرکراوە و بوونی نییە لەئەجێندا و بەرنامەی خزمەتیاندا، هەڵوەشاندنەوەی هەرێم ئەوکاتە دەرکەوت کە حکومەت و نەوە! تازەدۆستەکانی پەستانی ئەم هەڵوەشاندنەوەیان خستەسەر سلێمانی و دەسەڵات و تاکی سلێمانی خۆشحاڵن بە پڕۆژەیەکی لەو شێوەیەی کە سلێمانی لەژێر ئەو زوڵم و نادادییە رزگاری ببێت و راستەوخۆ لەگەڵ بەغدا مامەڵە بکات.
لەلایەکی دیکەشەوە، ئەگەر ئەو لایەنانە دەیانەوێت بە کرداری هەڵوەشاندنەوەی هەرێم ببینن، دەبێت بڕواننە سنووری خاکی کوردستان چۆن نەیارەکانمان بۆ دارەکان و نەوت و تونێل و رێگای تایبەت بۆ کێوماڵکردنی برا کوردەکانی بەشەکانی دیکەی کوردستان هەڵیانوەشاندۆتەوە و کوردەواری وتەنی «کەسیش مووی گیانی ناجووڵێت» و هەستی کوردایەتی لە دابەزیندایە بۆ ئەو هەڵوەشاندنەوەیە.
بۆ هەر پارێزگایەک، مامەڵەی راستەوخۆ لەگەڵ ناوەند مەترسی نییە بۆ هەڵوەشاندنەوەی هەرێم، ئەوەندەی تاکڕەوی و شکاندنی شکۆی دادگا و پەرلەمان و خراپ بەکارهێنانی دەسەڵات لەپێناوی تاکە حزبێک مەترسییە بۆسەر هەڵوەشاندنەوەی هەرێم و هێنانەکایەی ناتەبایی.
ئازاد ئیبراهیم ئەحمەد
قەیوان گروپ
مایۆرکا سیتی جوانییەک لە دڵی سروشتدا
