لە یادی زانایەكی كۆمەڵناسی كۆمەڵگەی كوردەوایدا
حەسەن كۆكەرەوەو دەربڕی هەموو نەستە شاراوەو سەركوتكەرەكانی كۆمەڵگەی كوردەوارییە ، ئەو سۆزو هەڵچون و دەربڕینانەی حەسەن زیرەك لە گۆرانیەكانیدا تەعبیری لێدەكات هەستە شاراوەو پڕ ئازارەكانی تاكی كوردییە بۆ ئەو شتانەی لە دەستی داوە ، یان دەستی پێناگات و بە درێژایی تەمەنی سەركوتی كردوە ، بەڵام زیرەك لە جیاتی هەموان ، لە قوڵایی نەستی مرۆڤەوە دەیهێنێتە سەرەوەو باسیان دەكات ، وشەگەلێك تۆ ناوێری بیاندركێنی ، یان بۆ خودی خۆشتی باس بكەی .
لەم كورتە شیكارییەشدا تەنها دوو دێڕی گۆرانییەكی زیرەك شیدەكەینەوە :
هەركەسێك نەیبێ دوو دۆست و یارێ
سەر بگرێ لە قوڕ سوبح و ئێوارێ
سەرەتا پێویستە لە ووشەی ( دۆست ) بدوێین ، لە بنەچەدا وشەكە فارسیەو بە واتای ( خۆشەویستی) دێت ، بەڵام لە زمانی كوردیدا هەمان ئەو ووشە جوانە دەنوسرێت و بە گشتی واتایەكی دی دەبەخشێت ، ( هاوڕێ ، ناسیاو ، برادەری نزیك ….) ، بەڵام كە دەگاتە ڕەگەزی بەرابەر واتە كچان و ژنان ، قاڵب و لێكدانەوەیەكی نێگەتیڤانەی سێكسی بۆ دەكرێت ، واتە كیژ و ژنی دۆست ، كەمتر لە پێگەی ژنێكی ئاسایی وەردەگرێت ، لەوەش بەولاوەتر هەندێكجار كە گوێت لە كچ یان ژنێكی دۆست دەبێت بە فرۆشیاری جەستەو سۆز وێنای دەكەی .
ئێمە لەوە دەگەڕێین و بۆچونی زیرەك دەخەینە ڕوو دەربارەی دۆست ، حەسەنیش باگراوندێكی شارستانیەت و روناكبیری فارسی شكدەبات ، بۆیە دڵنیاین واتاو لێكدانەوە فارسیەكەی بۆ دەستەواژەی ( دۆست ) كردووە .
بۆچی دەڵێت ( هەركەسێك نەیبێ دوو دۆست و یارێ ) ؟ ڕەنگە زیادڕەوییەكی لە ژمارەكەدا كردبێت و لەبەر وەزن و قافیەی شیعرەكە كردبێتی بە ( دوو ) ، ئەگینا دۆستێك كافیە بۆ پڕكردنەوەی بۆشایی لە دەستچوی خۆشەویستی .
ڕاستیەكی تاڵ هەیە لە پەیوەندییەكی گرێدراوی چارەنوسسازی هەموو ژن و پیاوێكی كوردا ، بە واتایەكی دی لە نێوان هاوسەرانی ژن و پیاوانی كورددا ، بە حوكمی لێكدابڕان و دورەپەرێزی كچان و كوڕان بۆ ماوەیەكی دورودرێژی پێش هاوسەرگیری و یەكتر نەناسینی تەواوی لایەنە ڕوحی و جەستەییەكانی یەكدی ، پاڵنەری سەرەكی هاوسەرگیرییەكەیان تەنها لایەنێكی ژیانە ، كە ئەویش سێكسە ، چونكە پێناسەی زانستیانە بۆ خۆشەویستی دەڵێت :
پ.ل + پ.ن.ل = چ
واتە سەركەوتنی هەموو پەیوەندییەكی خۆشەویستی و هاوسەرگیری بەندە بەو هاوكێشە ماتماتیكییەوە ،پێویستە پەیوەندییە نا لەشییەكانی مرۆڤ (خوشەویستی ، سۆز ، …هتد) و پەیوەندییە لەشییەكانی مرۆڤ ( سێكس ) بە واتا گشتیەكەی هاوتاو یەكسان بن ئەو كاتە چەندایەتیەكی جێگیر لە پەیوەندی و ژیانی هاوسەراندا دروست دەبێت و ژیانیان بەردەوام دەبێت .ئەو هاوكێشەیەش پێویستی بە پاشخانێكی هۆشیاری و مەعریفی هەیە لە لایەن هەردوو هاوسەرەوە .
لێرەدا پرسیارێك دێتە ئاراوە : ئایا زۆرینەیەكی ڕەهای ژنان و پیاوانی كۆمەڵگەی كوردەواری ئەو پاشخانە مەعریفیەی خۆشەویستی و سێكس شكدەبەن ؟
دەتوانین بڵێین ، نەخێر ، بۆیە ڕێژەی جیابونەوەو دابڕان و كارەساتی خێزانی ڕودەدەن ، چونكە لایەنێكی هاوكێشەكە زاڵە بەسەر ئەویتریاندا ( خۆشەویستی یان سێكس ) ، كە زۆربەی جارەكان سەرنجی لەشولار و سێكس پێوەری ئامانجی هاوسەرگییریە .
پرسیارێكی دی : ئەی ئەگەر وایە بۆچی زۆربەی هاوسەرگیرییەكانی كۆمەڵگەی كوردەواری بەردەوامە ، ئەگەر ژن و پیاو خۆشەویستی نەمابێت لە نێوانیاندا؟
لێرەدا داب و نەرێت و عورف و یاسای كۆمەڵگە حوكم دەكات ، واتە لایەكیان لەبەر هەندێك ئیعتیباراتی خێزانی و كۆمەڵایەتی لە هەردوو یان یەكێك لە لایەنەكانی هاوكێشەكە دەسبەرداری مافەكانیان دەبن و بە ئەمری واقیع ڕازی دەبن ، كە زۆربەی جارەكان ژنانن .
حەسەن نایەوێت ژنان و پیاوان لە یەكدی جیا ببنەوە ، چونكە خۆی ئەو كارەی بەسەردا هاتوەو لە بەردەركەی دادگای جیابونەوەی میدیای زەندیدا دەڵێت ( ئەرێ بە توێی ئارەقچین هەر دەڕواو بە جێم دێڵێ ) ، ئازاری چەشتنی دوری هەردوو كچەكەشی چەشتوە ( ساكار و ئارەزوو ) ، ئازاری یادی خۆشەویستەكەشی لە حزوری ( ڕابە ) ی خێزانیدا دەیتەزێنێ ( دەنگی داڵان دێ ڕابە گیان خۆزگە یار بایە ) .
بەڵام چارەسەر لای ئەو بوونی خۆشەویست ( دۆست ) ێكی ڕوحییە ، دۆستێك سۆزێك ، باوەشێكی گەرمی دوور لە سێكسی پێ ببەخشَێت ، دۆستێك لەدەستدانی باوك و دایكی پێ پڕ بكاتەوە ، خۆشەویستێك ئارامی گیانی پێببەخشێت ، خۆ حەسەن زیرەك ڕابەی خێزانی هەبوو ، ئەی بۆ دەڵێت : ڕابە گیان دەركە بكەوە بریا یاری ڕوحیم بێت و ببێتە میوان .
حەسەن لە لایەنی جەستەییەوە ، سێكسیەوە هیچ كێشەیەكی نەبووە ، بەڵام دۆزەخێك بووە لە تێكشكاندنی ڕوحی ، دەریایەك بووە لە عیشق ، ڕوبارێك بووە لە خوڕەی هەڵوەرینی ناخ .
ڕەنگە پێچەوانەكەشی ڕاست بێت .
تەنها خودا دەیزانێت ، بەڵام ئەوەی لای ئێمە یەقینە هەموو مرۆڤێك خۆشەویستێكی ڕوحی پێویستە ، جا ئەو خۆشەویستە لای هەندێك كەس خودایە ، لای هەندێكی دی كیژۆڵەیەكی دڵ و دەرون گەورەی نازدارە ، لای پیاو و ژنە عەبقەرییەكانیش هەمویانن ، خوداو مرۆڤ و خاك و ئاژەڵ ، گرنگ تۆ باوەڕت بە ڕوحی خۆشەویستی هەبێت .
سەمەد زەنگەنە
قەیوان گروپ
مایۆرکا سیتی جوانییەک لە دڵی سروشتدا
