گازە بەهەدەردراوەكەی عێراق سێ ملیۆن ماڵ رووناكدەكاتەوە

پۆڵەتیك پرێس: لاڤە واحید
لەنوێترین راپۆرتدا، كە بانكی نێودەوڵەتی بڵاویكردووەتەوە، عێراق ماوەی چوار ساڵە لە پلەی دووەمی ریزبەندی ئەو وڵاتانەدایە بەرزترین ئاستی سوتاندنی گازی سروشتییان تێدایە، كەواتە ئەو هۆكارانە چین وڵاتەكەی گەیاندووە بەو ئاستە؟ ئایا پلان هەیە تا بتوانرێت سود لەو گازە سوتاوانە ببینرێت؟

بەپێی راپۆرتەكە، عێراق لەدوای روسیا لە پلەی دووەمدا دێت، لەدوای ئەویش هەریەكە لە ئەمریكا و ئێران دێن، بەجۆرێك بانكی نێودەوڵەتی ئاماژەی بەوە كردووە، لە ساڵی ٢٠١٦دا عێراق بڕی ١٧ ملیار و ٧٣ ملیۆن مەتر چوارگۆشە گازی سوتاندووە، ئەو رێژەیەش لە ساڵی ٢٠١٩ بۆ ١٧ ملیار و ٩١ ملیۆن مەتر چوارگۆشە بەرزبووەتەوە كە لە كەش و هەوادا سوتاندوویەتی.

 

عێراق ماوەی چوار ساڵە لە پلەی دووەمی ریزبەندی ئەو وڵاتانەدایە بەرزترین ئاستی سوتاندنی گازی سروشتییان تێدایە

 

تەنیا ئەمەش نا، بەڵكو ئەو بڕە گازەی عێراق رۆژانە دەیسوتێنێت بەپێی زانیارییەكانی ئاژانسی وزەی نێودەوڵەتی، بەسە بۆ ئەوەی بەلایەنی كەمەوە كارەبای سێ ملیۆن ماڵی نیشتەجێ لە وڵاتەكەدا دابین بكات، كە ساڵانێكە بەدەست كێشەی كەمی كارەباوە دەناڵێنن.

هۆكارەكان
سوتانی ئەو گازە سروشتییانە لە عێراق هۆكاری زۆری لەپشتە، لەمبارەیەوە عاسم جیهاد وتەبێژی وەزارەتی نەوتی عێراق دەڵێت: كەرتی گاز بابەتێكی ئاڵۆزە و پێویستی بە تەكنەلۆجیای سەردەم هەیە ئەوەش تێچوویەكی زۆری دەوێت.

ئاماژەی بەوەشكرد، گازی سروشتی لە عێراقدا بەسەر دوو جۆردا دابەش دەبێت: یەكەمیان ئەو گازانەی لە نەوتەوە دروست دەبن و پەیوەستن بە نەوتەوە، كە بەشێكی گەورەی سامانی گازی لە وڵاتەكەدا پێكدەهێنێت، دووەمیشیان، گازی سروشتی سەربەخۆیە، كە لە كێڵگەی عەكاز لە پارێزگای ئەنبار رۆژئاوای عێراقدا هەیە، هاوكات لە كێڵگەی سەیبە لە بەسڕەی باشوری وڵاتەكە و لە مەنسوریە كە دەكەوێتە رۆژهەڵاتی دیالەوە هەیە.

 

سوتانی ئەو گازە سروشتییانە لە عێراق هۆكاری زۆری لەپشتە

 

لەبارەی وەبەرهێنانی گازی پەیوەست بە نەوتەوە جیهاد دەڵێت: ماوەیەك لەمەوبەر عێراق دەستیكرد بە وەبەرهێنانی ئەو گازە لەرێگەی كۆمپانیای شیلی هۆڵندییەوە، كە نەوت لە چوار كێڵگەی بەسڕە دەردەهێنێت بەجۆرێك رۆژانە نزیكەی ٩٠٠ ملیۆن بۆ ملیارێك پێی چوارگۆشە نەوت بەرهەم دەهێنیت.

لای خۆیەوە، جەمیل ئەنتوان شارەزای ئابووری باسی لەوەكرد، عێراق ٪٥٠ی گازە پەیوەستەكانی نەوت بەهەدەردەدات بێئەوەی سودیان لێ ببینێت، هۆكارەكەشی گەڕاندەوە بۆ پشتگوێخستن و گەندەڵی سیستمی حكومڕانی وڵات.

بەهەدەردانی گەورە
لەكاتێكدا عێراق تێچوویەكی زۆر لە هاوردەكردنی گازی سروشتی لە ئێرانەوە خەرج دەكات، بەڵام بەپێی بڵاوكراوەیەك لە پەیمانگای واشنتۆن بۆ سیاسەتی رۆژهەڵات، عێراق دە هێندەی ئەو گازەی هاوردەی دەكات دەسوتێنێت، كە دەكاتە بەهەدەردانی نزیكەی ٢ ملیار و ٥٠٠ ملیۆن دۆلاری ئەمریكی.

لەلایەكی دیكەوە، عەبدول رەحمان مەشهەدانی مامۆستای ئابووری لە زانكۆی عێراق باسی لەوەكرد، رۆژانە عێراق بە بەهای ٨٥٠ هەزار مەتر چوارگۆشە گاز لە ئێرانەوە هاوردەدەكات و بڕی ٣٠ ملیۆن مەتر چوارگۆشە گاز دەسوتێنێت كە بەهاكەی دەكاتە ١٨ ملیۆن دۆلاری ئەمریكی.

گاز و كارەبا
بەپێی قسەی ئەحمەد عەبادی وتەبێژی وەزارەتی كارەبا، رێژەی بەرهەمهێنانی كارەبا لە عێراق لەنێوان ١٨ هەزار و ٥٠٠ بۆ ١٩ هەزار مێگاواتدایە، لەكاتێكدا وڵاتەكە پێویستی بە ٢٨ هەزار مێگاوات لە دۆخی ئاساییدا هەیە.

ئاماژەی بەوەشكرد، رێژەی ٪٨٥ی وێستگەكانی بەرهەمهێنانی كارەبا لە عێراقدا پشت بە گاز و هاوشێوەكانی دەبەستێت، هاوكات بۆ كارپێكردنی هەندێك لە وێستگەكانی پەنا دەباتە بەر گازی هاوردەكراو لە ئێران كە رۆژانە بە ٤٠ ملیۆن پێی چوارگۆشە دەخەمڵێنرێت و بڕی هەزار و ٢٠٠ میگاوات كارەبای راستەوخۆ دابین دەكات.

 

رێژەی ٪٨٥ی وێستگەكانی بەرهەمهێنانی كارەبا لە عێراقدا پشت بە گاز و هاوشێوەكانی دەبەستێت

 

دەشڵێت: ئەو زیانە ماددیانەی عێراق لەڕێی سوتانی گازەوە بەریدەكەوێت دەگاتە نزیكەی ٢٩٠ هەزار دۆلار بۆ هەر سەعاتێك.

لەگەڵ بوونی ئەو رێژە زۆرەی گازی پەیوەست بە نەوت و گازە سروشتییەكانی دیكە، كەچی كێشەی كەمی كارەبا بەرۆكی عێراق بەرنادات و تا ئێستاش زۆرێك لە ناوچەكانی وڵاتەكە بەدەست كەمی كارەباوە دەناڵێنن.

لەگەڵ ئەوەی حكومەتە یەك لەدوای یەكەكانی عێراق بە ملیۆنان دۆلاریان لە هاوردەكردنی گازی دەرەكیدا خەرج كردووە، بەڵام هێشتا نەتوانراوە ستراتیژێك بۆ دووبارە بەگەڕخستنەوەی گازە بەهەدەرچووەكانی وڵاتەكە بدۆزرێتەوە و لەڕێیەوە كەرتی كارەبا و تەنانەت ئابوریشی پێببوژێنرێتەوە.

قەیوان گروپ

 


مایۆرکا سیتی جوانییەک لە دڵی سروشتدا