كورد بۆ هەمواری یاسای هەڵبژاردنەكان یەك دەنگ نییە

پۆڵەتیك پرێس

زیاتر لە هەشت مانگ ماوە بۆ ئەو وادەیەی كە كازمی بۆ ئەنجامدانی هەڵبژاردنی پێشوەختە لە عێراق دیاریكردووە، بەڵام لە ئێستا پێكهاتەو لایەنە سیاسیەكانی هەرێم و عێراق ناكۆكن لەسەر شێوازی بەڕێوەچوونی هەڵبژاردنەكە، چونكە هەندێكیان دەیانەوێت بەشێوەی فرە بازنەو هەندێكی دیكەشیان دەیانەوێت بەشێوەی یەك بازنەیی بەڕێوەبچێت.

لەئێستادا بەپێی یاسای هەڵبژاردنەكان، بەڕێوەچونی هەڵبژاردن بەشێوەی نیمەچەكراوەیە واتە هەر پارێزگایەك یەك بازنەیەو دانیشتوانی پارێزگاكە دەتوانن دەنگی بەكاندیدەكانی بدەن، بەڵام لەئێستادا هەوڵێك هەیە بۆ ئەوەی ئەو یاسایە هەمواربكرێتەوە بەجۆرێك لە نیمچە بازنەییەوە بكرێت بەفرە بازنەیی واتە ئەوكات قەزاكانیش هاوشێوەی پارێزگاكان دەبنە بازنەیەكی سەربەخۆو كاندیدی خۆیان دەبێت، ئەوەش ناكۆكی لێكەوتوەتەوە.

لەمانگی ئابی رابردودا، مستەفا كازمی سەرۆكوەزیرانی عێراق بڕیاریدا هەڵبژاردنی پێشوەختەی پەرلەمانی عێراق لە رۆژی شەشی حوزەیرانی ساڵی ٢٠٢١دا بەڕێوەبچێت، بەڵام بەوتەی بەشێك لە پەرلەمانتارو چاودێرانی سیاسی ناكۆكی هێزە سیاسییەكانی عێراق لەسەر چۆنیەتی هەمواركردنەوەی یاسای هەڵبژاردنەكان گرفتێكی گەورەی بەردەم بەڕێوەچوونی هەڵبژاردنەكەیە لەوادەی خۆیدا.

بەپێی یاسای هەڵبژاردنەكان، بەڕێوەچونی هەڵبژاردن بەشێوەی نیمەچەكراوەیە

هاوشێوەی لایەنەكانی دیكەی عێراق، هێشتا لایەنە كوردییەكانیش لەسەر چۆنیەتی هەمواركردنەوەی یاساكە یەك دەنگ نین، بەڵام دەیانەوێت لەهەمواری یاساكەدا رەچاوی هەرێم و ناوچە جێناكۆكەكان بكرێت، تاوەكو دەنگدەرانی كورد بە ئازادی بتوانن دەنگ بدەن.

حەسەن ئاڵی ئەندامی پەرلەمانی عێراق لە فراكسیۆنی یەكێتی بۆ پۆڵەتیك پرێس رایگەیاند، ناكۆكی سەرەكی نێوان لایەنەكان لەسەر ئەم یاسایە لەسەر بازنەی هەڵبژاردنەكان بوو، یەكێك لە بۆچونەكان ئەوە بوو هەر پارێزگایەك بكرێتە بازنەیەك و بۆچونێكی دیكەش لەگەڵ ئەوەدا بوون هەر قەزایەك بكرێتە بازنەیەك.

لەبارەی داواكارییەكانی كوردیشەوە دەڵێت، ” دەبێت لە یاساكەدا رەچاوی ناوچە جێناكۆكەكان و هەرێم بكرێت، چونكە ناوچە جێناكۆكەكان لەدوای ١٦ی ئۆكتۆبەرەوە چەند گۆرانكارییەك لە رووی دیمۆگرافی و جوگرافییەوە روویداوە، بەتایبەتی دوای ئەوەی دانیشتوانەكەی پەرتەوازە بوون”.

ئاماژەی بەوەشكرد، هەمواری یاساكە لە بەرژەوەندی كورد نەبێت، ئەوا پێویستە سەرۆكایەتی هەرێم و سەركردایەتی كورد بێدەنگ نەبن و لەرێگەی نوێنەرانی كورد لەبەغدا لە دادگای باڵای فیدڕاڵی تانە لەو یاسایە بدەن.

هێشتا لایەنە كوردییەكانیش لەسەر چۆنیەتی هەمواركردنەوەی یاساكە یەك دەنگ نین، بەڵام دەیانەوێت لەهەمواری یاساكەدا رەچاوی هەرێم و ناوچە جێناكۆكەكان بكرێت

لەماوەی رابردودا، محەمەد حەلبوسی سەرۆكی پەرلەمانی عێراق سەردانی هەرێمی كردو لەگەڵ لاهور شێخ جەنگی كۆبویەوەو پێكەوە جەختیان لەئامادەكارییەكانی بەڕێوەچوونی هەڵبژاردنی پێشوەختەكرد.

پێشتریش حەلبوسی داوا لە لایەنەكان كرد بەرپرسیاریەتی لە تەواوكردنی یاسای هەڵبژاردنەكان و هەنگاونان بۆ ئەنجامدانی هەڵبژاردنی پێشوەختە بگرنە ئەستۆ.

ناكۆكی هێزە سیاسییەكانی عێراق لەسەر چۆنیەتی هەمواركردنەوەی یاسای هەڵبژاردنەكان گرفتێكی گەورەی بەردەم بەڕێوەچوونی هەڵبژاردنەكەیە لەوادەی خۆیدا

غالب محەمەد ئەندامی پەرلەمانی عێراق بە پۆڵەتیك پرێسی راگەیاند، ئەگەر باس لە كێشەكانی ئەو یاساییە بكرێت، دەكرێت وەك جارەكانی دیكە ساختەكاری بكرێتەوەو هەندێك لایەن داوا دەكەن بەئەلكترۆنی بێت، بەڵام ئەوان پێیانوایە دەبێت بەدەستبێت نەك ئەلكترۆنی، چونكە لە ماوەی رابردوودا و بەهۆی سیستمی ئەلكترۆنییەوە ساختەكارییەكی زۆركرا.

لەبارەی بازنەی هەڵبژاردنەكانیشەوە ئاماژەی بەوەكرد، یەكدەنگی نییەو هەر لایەنە و بۆچونێكی تایبەتی هەیە، هەندێك لایەن پشتگیری ئەوە دەكەن هەر قەزایەك بكرێتە بازنەیەك و هەندێكیش پشتگیری ئەوە دەكەن هەر پارێزگایەك بۆخۆی بازنەیەك بێت، هەندێكیش پێیانوایە فرەبازنەییان دەوێت.