(یەکەم- هێزە چەکدارەکان)
رۆڵی حزبە شۆڕشگێڕەکانی کوردستان لە ڕووبەڕووبونەوەی ستەمی داگیرکەران و وەدەستهێنانی مافەکانی گەل، مێژووییە و کەس ناتوانێ ئینکاری بکا، بەڵام ئەزموونی بەڕێوەبردن و بەبنبەست گەیشتنی ئەو شێوازە حوکمڕانییەی ئەوان بەردی بناغەیان دانا پێویستی بە هەڵوەستەیەکی گەورە و بەخۆداچوونەوەیەکی سەرتاپایی هەیە.
پێویستیی چاکسازی و رێکخستنەوەی سیستمی حوکمڕانی بابەتێکە لەبڕیار بە دەستە گەورەکان تا دەگات هاوڵاتییە ئاساییەکان باسی دەکەن، کەواتە لە خۆڕایی نییە ئەو بابەتە بۆتە وێردی سەر زاران.
کاتێک ئاوڕ لە مێژوویی دوای راپەڕین دەدەینەوە بە فەرامۆشکردنی قۆناغی شەڕی ناوەخۆ دوو قۆناغی گرنگ دەبیندرێن:
یەکەم: قۆناغی مێژوویی هەڵبژاردنی یەکەم خولی پەرلەمان و پێکهێنانی کابینەی حکومەتی کوردستان.
دووەم: قۆناغی ئاشتەوایی و رێککەوتنی نێوان یەکێتی و پارتی و یەکخستنەوەی هەردوو ئیدارە.
لەو دوو قۆناغانەدا هەنگاوی گرنگ نراون، بەڵام بە هەموو پێوەرەکان دەبوایە ئێستا وڵات و سیسەمە حوکمڕانییەکەی گەشەی زۆر گەورە تری بکردایە، بەڵام مخابن لەو ساڵانەی دوایی نەک هەر هەنگاو بەرە و پشەوە نەنراوە، بەڵکو بە پێچەوانەوە دەسەڵاتداران بەخۆیان و سیستەمە حوکمڕانییەکەیان هەر بەرەو دواوە را دەکەن!.. واتە هاوکێشەکە پێچەوانەی رەوتی مێژوویی بزووتنەوەی سیاسی و کۆمەڵایەتی وڵات بۆتەوە.
حکومەت زۆر بەچڕی باسی چاکسازی دەکا و هەندێ هەنگاویشی لەو بوارەدا ناون، هەرچەند هەنگاوەکان لە چاو پێویستیی هەنگاوە گەورەکان بچوکن، بەڵام هەر جێگای دەستخۆشین.
ئایا بەڕاستی لایەنە دەسەڵاتدارەکان دەیانەوێ چاکسازی بنەڕەتی بکەن؟
ئەگەر ئەوان دەیانەوێ پێویستە لەبەرامبەر مێژوودا بێنە مەیدان و بیر لە زیانی تایبەتی حزب و هەندێ کەس نەکرێتەوە و هەر وەکو چۆن لە پەیڕەوی ناوەخۆی هەموو حزبەکانمان داهاتووە بەرژەوەندیی باڵای گەل لەسەروی هەموو بەرژەوەندیەکانی ترە، شان بدەینە بەر و لەگەڵ ئەو پرانسیە راستگۆبین، بەدڵنیاییەوە دەتوانین بەردی بناغەی قۆناغێكی زێرین دابنێین.
بەڕێوەبردنی چاک و سیستمی دیموکراسی لەسەر بنەمای جیاکردنەوە و سەربەخۆیی دامودەزگا نیشتیمانییەکان بنیات دەنرێن، بەڵام لای خۆمان سەرەڕای پڕوپاگەندەی گەورە لە کەس شاراوە نییە، کە دامەزراوە نیشتیمانییەکان ئازاد و سەربەخۆ نین. کەواتە ناشتوانن ئەو ڕۆڵە بگێڕن کە ئەرکە لەسەر شانیان. بۆیە ئێستا دەسەڵات لە دووڕیانێکی دژواردایە: چاکسازییەکی بنەڕەتی یان روخان. رێگای سێیەم نابینم تەنانەت ئەگەر ئەم دۆخەش بەپینە و پەڕۆ رابگیرێ، تەنیا درێژکردنەوەی ماوەیە و هیچی تر.
ئەگەر بەڕاستی دەسەڵاتداران مەبەستیانە حکومەتەکەمان نەڕوخێ و بەرەو پێشەوە هەنگاوبنێین، پێویستە:
– بیر لە چاکسازی لە جومگە سەرەکیەکان بکرێتەوە:
یەکەم- هێزە چەکدارەکانبە ئەزموون دەرکەوتوە ئێمە نەماتوانی هێزەکانی (پێشمەرگە، ئاسایش و پۆلیس) یەکبخەین، رێکبخەین، بێلایەن بکەین، گەشەیان پێبدەین…. تەنانەت تێکەڵکردنەوەی هەندێک لە هێزەکانی پێشمەرگەش لەناو لیواکانی سەر بە وەزارەتی پێشمەرگە بەداخەوە، تەنیا رووکەشییە و بە گەرما و سەرمایەکی سیاسی گەنم گرد و جۆ بڵاوی لێ دەکەنەوە.
هەموومان شانازی بەناو و ئازایەتی و لەخۆبردویی پێشمەگە دەکەین، بەڵام ئایا بەڕاستی ئەو هێزە بەپێوەری سوپای دەوڵەتان هێزێکی نیزامییە؟!
ئایا ئەگەر لەگەڵ ئەو هەموو ئازایەتی و قارەمانیەتیەی پێشمەرگە هەیەتی لە چوارچێوەی سیستمێکی سەربازی مۆدێرن رێکخرابایە و پێویستیەکانی دابینکرابایە ئەو هەرێمەمان چەند بەهێزترو سەنگین تر دەبوو؟
بۆچی ئەو کارە ناکرێ؟ بێگومان هەموو کەسێک دەتوانێ بە ئاسانی وەڵامبداتەوە و بڵێ لەبەر ئەوەی دەسەڵاتداران بۆ بەرژەوەندی تایبەتی خۆیان دەست لەسەر ئەو هێزانە هەڵناگرن. پێم وایە ئەگەر یەکێتی و پارتی بمانەوێ ئەو کارە بکەین پێویست بەوە ناکا هێندە رێگا کۆنە بەبنبەست گەیشتوەکان تاقی بکەینەوە، بەڵکو دەبێ بژاردەیەکی گونجاو هەڵبژێرین. بە نمونە پێشنیار دەکەم:
ئەنجومەنێکی نیشتیمانی لە کەسانی شارەزا و بێلایەن پێکبهێندرێ و ئەرکی یەکخستنەوە و رێکخستنەوەی هێزەکانی پێشمەرگە و ئاسایش و پۆلیس دوور لە دەست تێوەردانی هێزە سیاسیەکان بگرنە ئەستۆ. تو بڵێی لەم کوردستانە شەش حەوت کەسێکی وامان دەست نەکەون، کە بۆ قۆناغێک ئەم ئەرکە مێژووییە بگرنە ئەستۆ؟
دەستبەردار بوون و دەست لەخۆنان لە پێناوی بەرژەوەندیی باڵای نیشتمان و سەلماندنی راستگۆیی و پابەندبوونمان بە پەیڕەو و پڕۆگرامەکانمان ئەوەمان لێ دەخوازێ و ئەو هاوپەیمانانەیش کە بەردەوام مەشق بە هێزی پێشمەرگە دەکەن و چەکی پێشکەوتویان بۆ دابین دەکەن ئەوەیان دەوێ.
ئارێز عەبدولڵا
قەیوان گروپ
مایۆرکا سیتی جوانییەک لە دڵی سروشتدا
