سەرەتای كۆتایی

لە دیمەنی كۆتایی شانۆییەكی تراژیكدا، ئەكتەری سەرەكی لەناو تاریكیەكەوە دێتەدەر و رووناكییەكی كز دەكەوێتە سەری و بەئەسپایی پێمان دەڵێت: (هێشتا هەواڵە ناخۆشەكەتان نەبیستووە!).

ئەم نووسینە وەك بروسكەیەكی درەنگوەختە و هەوڵێكی زۆر كورتە بۆ ئاگاداركردنەوە لە هەوڵێكی خۆكوژی!

بارزانی پلان بۆ خۆكوژی دادەنێت!

هەر كەس بیری خۆكوژی هەبوو، پێویستە بەری پێ بگیرێت. بەر لە نەیارەكان دەبێت دۆست و نزیكەكانی فریای بكەون. یەكێك لە مەترسییەكانی تەنگژەی دەروونیی زادەی خەمۆكی و نامۆیی (دیپرێسشن و ئەلینەیشن) دوای خۆ دابڕین و دووركەوتنەوە و رەشبینی، بیركردنەوەیە لە خۆكوشتن! مەرج نیە هەموو ئەوانەی بیر لە خۆكوژی دەكەنەوە خۆیان بكوژن، بەڵام بەپێی نەریت و رێسا زانستییە كارپێكراوەكان هەر كەسێك تەنانەت لە خەویشدا بیری لە خۆكوشتن كردەوە، دەبێت فریای بكەویت و رزگاری بكەیت لەو كابوسەی ئەو هەستەی تیا دروست دەكات..

ئەگەر ئەم پێشەكییە بۆ دۆخی مرۆڤێكی ئاسایی، لە ژینگەی كۆمەڵایەتیدا بێت بەو جۆرەیە، بەڵام گەر دۆخەكە بۆ مرۆڤێك بێت لە ژینگەی سیاسیدا بێت و بەپێی پێگەكەی رۆڵی سەرەكی هەبێت، بابەتەكە جۆرێكی ترە.. سیاسەتڤان بە خەون و ئومێدەكانییەوە دەژی، گەر خەونەكانی نەهاتنە دی و رێگاكانی ئومێد ئاڵۆزكان و كەوتە گێژاوی بیركردنەوەی رەشبینی، چیتر سیاسەتڤانە خەونبینەكە نیە، بەڵكو وەردەگۆڕێتە سەر دۆخێكی ناهەموار. كەم نین ئەو سیاسەتڤان و سەركردانەی لە مێژوودا لە دوایین ساتەكانیاندا یان بەشێوەی فیزیكی خۆیان كوشتووە یان بە شێوەی مەعنەویی ئەم كردەیە دەكەن و خۆیان و ئەو خەرمانەش دەسوتێنن، كە بەساڵانێك هاتۆتە بەرهەم.. زۆرجار سەركردە سەربازی و سیاسەتڤانەكان لە كاتی هەستكردن بە هەڵە و دانان بەشكستتدا خۆیان دەكوژن، جۆرێكی تریشیان توشی دەرد و پەتایەكە دەبن، كە كۆی بریار و كردەكانیان دەبێتە مایەی مەرگی لەسەرخۆی خۆیان و وڵاتەكانیشیان.. مێژوو پڕە لەبەسەرهاتی هاوشێوە و پێویست بە نمونە هێنانەوە ناكات..

دۆخی كوردستان، قەوارەی دیفاكتۆی هەرێم لەبەردەم كۆتاییەكدایە و سەرەتاكانی كۆتاییەكەی وەك نیشانەكانی سەرەتای نەخۆشییەك بەدیاركەوتوون.. ئەمەش ئەو دۆخەیە كە بارزانی تێیكەوتووە و كۆتاییەكەی كۆتایی هەموو شتێكە.

ئاماژەكان چین و دەرەنجامەكان چی دەبن؟

بارزانی دوای ئەوەی خەونەكەی وەك یەكەمین سەرۆككۆماری كوردستانی ئازاد، هەر لەسەرەتاكانی پرۆسەكەوە كەوتە بەردەم شكست، ئەمەش بەهۆی داننەنان بە هەڵەی نەگونجاوی كات و نالەباری دۆخ و بەهەڵە لێكدانەوەی هاوكێشەكان لەلایەن چەند راوێژكارێكی بیانیی دۆستی بارزانی و (دڵسۆزی دۆزی كورد)، مكوڕبوونی لەسەر رێككارەكانی ریفراندۆم وێڕای هەڕەشەی هاوسێكان و هۆشداریی زلهێزەكان لە ناویاندا دەوڵەتانی دۆستی كوردیش، لەسەر ئاستی ناوخۆش گوێنەگرتن لەسەركردە گەنج و مەیدانییەكان.. سەرەنجام بارزانیی خستە دۆخی گۆشەگیریی سیاسی و تەنانەت كۆمەڵایەتیشەوە، هەڵبەت هەموو ئەمانەش دۆخی تەنگژەی دەروونی دروست دەكەن. سەرەنجام دوای تێپەڕبوونی ماوەیەك بەسەر ئەو دۆخەدا و بە تێڕوانین لە كۆی جوڵە و هەر ئاكتێكی سیاسی، ئاماژەن بۆ ئەوەی بارزانی لەوپەڕی نائومێدیدایە و جوڵە و گوتارە سیاسییەكانی بەرەو خۆكوژییەكی سیاسیی یەكجارەكی و لەناوچوونی تەواوی هەرێمەكە دەڕوات.

رێككەوتننامەكەی لەگەڵ حكومەتی عیراق لەسەر دۆزی شەنگال و كردنە دەرەوەی هێزە لۆكاڵییەكانی ناوچەكە (نزیك لە پارتی كرێكارانی كوردستان) و رێخۆشكردن و بوون بە سورەی بەرلەشكر بۆ هێزەكانی دەوڵەتی تورك لە هەڵمەتی (چنگی هەڵۆ) لە حەفتانین و ناوچەكانی تریش، هەروا پەیامە راستەوخۆكەی بۆ یەكێتی و دروستكردنەوەی دوو ئیدارەیی و هەرێمی سەوز و زەرد (بەمەرجی مانەوەی پەرلەمان و حكومەت)، هەموو ئەمانە زەنگی ئاگاداركردنەوەی ئەم رووداوەن.
توركیا بە ناوی جەنگی دژی تیرۆر دەمێكە بە فەرمی رایگەیاندووە هەرێمی سلێمانی بۆتە بەشێك لە ناوچەی جێ دەسەڵاتی پەكەكە. هەر بەو بیانوەشەوە لە مێژە پلانی هێرشی بۆ سەر سلێمانی و كەركوك داناوە، پلانەكەی بارزانیش بۆ دوو ئیدارەیی زیاتر كارەكە ئاسان دەكات و لەولاشەوە خۆی بەناوی شەرعیەتی حوكمڕانییەوە (حكومەتی هەرێمی كوردستان) هێرش بۆ سەر بنكە و بارەگاكانی پەكەكە دەست پێدەكات و بەم جۆرە ناوچەكە دەبێتە پارچەیەك ئاگر و دواتریش ئاشكرایە حكومەتی عیراق بۆ دەربازبوون لە كێشە ناوخۆیی و هەڵپەسێراوەكانی ئەمە بۆی دەبێتە هەلی زێڕین و بەناوی پاراستنی سەروەریی خاك و نیشتمانەوە هێز بۆ دوایین ناوچەكانی كوردستان دێنێتەوە و بەم جۆرە تەواوی ئەزموونی حوكمڕانی سێ دەیەی هەرێمی كوردستان و خەباتی سەد ساڵەی نەتەوەی كورد لە باشوور یەكسان دەبێتەوە بە سفر. ئەمەش بۆ خۆكوژییە سیاسییەكە دەگەڕێتەوە كە بارزانی دەیكات و هەرێمەكەش لەناو دەبات كە چیتر بۆ ئەو مایەی خەون نەماوە و بەتایبەت دوای كۆنگرەی چواری یەكێتی بەتەواوی لەوە گەیشتووە كە چیتر یەكێتیش یەكێتییەكەی جاران نەماوە و سەردەمی پاشكۆیەتی لە بڕیار و موجامەلەی سیاسی كۆتاییان هاتووە و لەوەش خەتەرتر یەكێتی خەریكە لە بادینان لەڕێی هۆز و كەسایەتییەكانی ناوچەكەوە فشار لەسەر پارتی دروست دەكات و چیتر بادینانیش بۆ پارتی پێگەیەكی ئارام نیە..

دەكرێت چی بكرێت؟

باشترین چارەسەر ئەوەیە كەسانی عەقڵمەندی ناو پارتی دیموكرات خۆیان پێشنیازی بەخۆداچوونەوە بكەن و رێگری بكەن لە هەر مامەڵەیەكی سایكۆلۆژی و دووركەوتنەوە لە گرتنەبەری هەر رێككارێكی ئەمنی و سەربازی، چونكە ئەمە بەر لەوەی ببێتە مایەی لەناوبردنی ئەوانەی ئەوان پێیان دەڵێن نەیار، خۆیان و دەسەڵاتەكانیان لەناو دەبات. رەنگە بەستنی كۆنگرە بۆ پارتی باشترین بژاردە بێت بۆ دەربازبوون لەو تەڵەزگە و دۆخەی تێیكەوتووە. لەبەرامبەریشدا گرنگە یەكێتی رێكخراوتر بۆچوونەكانی سەبارەت بە سیاسەت و ئاسایشی نەتەوەیی دەرببڕێت و لەئاستی میدیا و بەیاننامەوە بیگوێزێتەوە سەر ئاستی كردەیی و بۆ ئەمەش گرنگترین خاڵێك ئەوەیە خۆی نەداتە بەر ئەو ویستەی بارزانی بۆ گەڕانەوە بۆ سەردەمی دوو ئیدارەیی، چونكە ئەمە دەبێتە سەرەتای كۆتایی یەكێتیش و هەموو ئەزموونەكەش. بەهێزكردنی پێگەی یەكێتی لە چوارچێوەی عیراقدا و هۆشداریدان بە وڵاتانی هەرێمی و وڵاتانی زلهێزیش لە هەر ئەگەرێك كە روو دەدات. هاوكات دروستكردنی رایەڵەیەكی نیشتمانیی بەهێزتر لەگەڵ سەرجەم هێزە سیاسییەكانی كورد لەسەر ئاستی پارچەكانیتر و ئەنجامدانی رێككاری پراكتیكی لەم پەیوەندیانەدا و دروستكردنی بڕیاری هاوبەش بۆ پاراستنی كوردستان و دوورخستنەوەی هەر ئەگەرێكی شەڕ لە ناوچەكە..

هەوراز محەمەد