رووناكبیر لە نێوان سیاسەت و بێلایەنیدا

عەقڵی تاك موڵكی خاوەنەكەی نییە، بەڵكو موڵكی ئەو فەرهەنگەیە كە دایڕشتووە. مرۆڤ وەكو بوونەوەرێكی رووناكبیر دروستكەری كەلتوورە، لەهەمان كاتدا خۆی لە رێی رووناكبیرییەوە دروست دەبێت.

عەقڵ بە ئەندازەی گەشەكردنی ئەو فەرهەنگەی لەناو ژینگەكەیدا دەژی، گەشە دەكات. ئەو فەرهەنگە منداڵدانی عەقڵە و نەست رام دەكات و رەفتار ئاراستە دەكات.

لە دەوڵەتێكی دیموكراسی بەهێزدا ئازادیی و فرەیی و پێكەوەژیانی ئاشتییانە دەبووژێتەوە، كاتێك كە رووناكبیران لەنێو كایەكەدا جێگەیان بۆ كراوەتەوە، دامەزراوەكان دەتوانن لەپێناوی هاندانی رۆحی لێكتێگەیشن و سازان و پێكەوە كاركردنی هەموو لایەنەكان بەشێوەیەكی ئاشتییانە ناكۆكیی بەڕێوەبەرن.

هەرشتێك لەسەر گریمانەیەكی دروست دامەزرێنرا، دەرئەنجامی باشیشی لێ دەكەوێتەوە. رووناكبیر خامەی ئازادە و رەخنە لە كەسایەتیی سیاسی و دەسەڵاتدار دەگرێت و بە بەكارهێنانی میتۆدی گومانی هزریی، توانایی و ناتواناییان هەڵدەسەنگێنێت.

ئێستا ژمارەیەك لە «رووناكبیر» دروستبووە، بەناوی خۆیانەوە قسە دەكەن، دوور لە بەكارهێنانی زمانی ئایدیۆلۆژیا و بانگخوازیی و بەرگریكردن لە شوناسە چەقبەستووەكان.

لەگەڵ ئەوەشدا رووناكبیر هێشتا وەكو پاشكۆیەك لەپاش سیاسەت هەنگاو دەنێت و خۆی لەناو دووتوێیەكی تردا دەبینێتەوە، بەبێ ئەوەی خاوەنی رووخساری خۆی بێت. ئەمە وا لە كەلتوور و رووناكبیریی دەكات كە بەردەوام لەبەردەم سیاسەتدا هەرەس بهێنێت.

كەواتە پێویستە رووناكبیر، كە لە پەیوەندییەكی رەخنەگرانەدایە لەگەڵ خود و ناخی خۆی، زیندووێتی و باڵادەستی خۆی پیادە بكات و لە رێگەی ئەو توانا لەڕادە بەدەرەیەوە كە هەیەتی، پێستی خۆی دابماڵێت و بەردەوام ناخی خۆی بگۆڕێت، چونكە تەنها لەو رێگەیەوە دەتوانێت بابەتی نوێ و داهێنەرانە و رەسەن و پێگەیشتووی وەكو داڕشتن و نموونە و یاسا و رێسا بەرهەم بهێنێت لە ژێر رۆشنایی ئەو وەرچەرخانەی روودەدەن، لە بواری بیرو چەمكەكانی، كە ئاراستەی دەكرێن، پێویستە رووناكبیر هاوبەشبێت لە بەرهەمهێنانی چەمك و دیدگاكان و لە بەڕێوەبردنی كاروباری گشتیدا.

رووناكبیریی شێوازێكە لە بوون، لەناو نەستدا رەگ دادەكوتێت و لەناو قووڵایی بیرەوەرییدا سەقامگیر دەبێت و دەبێتە شوناسێك كە مرۆڤ لەسەری رادێت و بە لەدەستدانی ئەو شوناسەش، مرۆڤ هەست بە كێماسی و بۆشایی و تەنهایی دەكات.

رووناكبیریی لە دەق و وتار و دەزگا و پڕۆژە و رەفتارەكاندا رەنگ دەداتەوە. رووناكبیر لە سەردەمی پەیوەندییدا پشكدارە لە درووستبوونی فەزایەكی هزریی و كەش و هەوای هاوبەندبوون و جیهانیی چەمكەكان. ئەركی رووناكبیر نییە، نەفرەت و بەردباران بكات یان بە شان و باڵدا هەڵبڵێت، بەڵكو كاری ئەو دووبارە بیركردنەوەیە لە سیستمی هزر و بەها و دەرئەنجامەكانی، بۆ دووبارە پێكەوەنانی رۆشنبیریی كۆمەڵگەكەی.

پاش بەرجەستەبوونی دیاردەی بە جیهانیبوون ئیتر بەرزبوونەوەی ئاستی هۆشیاریی و پاراستنی مافەكانی مرۆڤ پەیوەستن بە جووڵە و بزاوتی رۆشنگەریی و كەلتووریی و عەقڵی مرۆڤ و ئەو شاكار و بەرهەمانەی كە مۆری بیر و زەینی مرۆڤە باڵاكان و شارستانییەتە دەوڵەمەندەكانی بەسەرەوەیە و لەهەموو بوارێكدا مرۆڤیان كردۆتە سەنتەری كار و تێڕوانین، نەك هیچ بابەتێكی تر.

بەرهەمی ئەو بزاوتە ئێستا ژیانێكی ئارام و سیستمێكی سیاسیی عەقڵانی تاڕادەیەك مرۆڤدۆست و بونیاتنەرە كە بە گژیی دەمارگیردا چووەتەوە و سەرجەم كایەكانی ژیانی لە پاراستنی بەهاكانی مرۆڤدا كۆكردۆتەوە و رێكیخستوونەتەوە.

زۆرێك لە سنوورەكانی جیهان بەم چرایە رووناكییان بەركەوتووە و ئێستاش لە قۆناغی گەشەی بەردەوامی مرۆڤ سەنتەریدان و لەو بوارەشدا چەردەیەك دەستكەوتی مەزنیان دەستەبەركردووە و وەك كردەیەكی موگناتیسیش لە كەلتوورە دواكەوتووەكاندا هەزاران مرۆڤیان لە گێژاوی تەسكبینی و دەمارگیریی دوورخستۆتەوە و بەجیهانی ئارامی و سەقامگیریی ئاشنایان كردوون و رایان هێناون.

ئێمەش تا نەچینە سەر ئەو رێچكە و رێگەیە، نابێت چاوەڕوانیی لەم دۆزەخە باشتر بكەین.

ئێمە تا زەینمان دوور نەخەینەوە لە جیهانە بچووكەی پێوەی گیرۆدە بووین، گرانە بتوانین وەك مرۆڤ ژیان وەك خۆی دەرك پێبكەین و بیبینین و دیدگامان پاك ببێتەوە.

ئێمە ئێستا وەك جەنگاوەرێكی بێ دیدگا واین و لە تابلۆیەكی هونەریی جەنگیدا نەقش و رۆڵی شەڕانگێز دەگێڕین. رۆڵی كوێركردنەوەی سەرچاوەكانی مەعریفە و هۆشیاربوونەوە دەگێڕین.

رەنگە باجی دووركەوتنەوە لە هۆشیاریی و عەقڵ سەنتەریی و مرۆڤناسی بۆ هەر بوونەوەرێك هەر بۆ ئەو دۆزەخە سووتێنەر و تونێلە تاریكە بگەڕێتەوە كە جڵەوی خەون و دونیابینی مرۆڤ دەداتە دەست قەدەرێكی دوكەڵاویی و هەموو شتە جوانەكانیشی لێ وەردەگرێتەوە.

شاناز هیرانی‌

قەیوان گروپ

 


مایۆرکا سیتی جوانییەک لە دڵی سروشتدا