گوندی شناغە لە کەرکوک، کە بە ناوەندی دێرینی پێکەوەژیانی کورد، عەرەب و تورکمان ناسراوە، ئەمڕۆ بووەتە نموونەیەکی بەرچاوی شکستی پڕۆسەی دیموکراسی و دادپەروەری لە عێراقی نوێدا. ئەم ناوچەیە چیرۆکێکی درێژی هەیە لە سیاسەتی دیمۆگرافی و پێشێلکاری مافی خاوەندارێتی زەوی.
لە ساڵی ١٩٧٧دا، بە بڕیاری ژمارە ٩٤٩ی ڕژێمی بەعس، زەوی و موڵکی کوردەکان بە زۆر لێیان سەندرا و درایە عەرەبە هاوردەکان. دوای ڕووخانی ڕژێم لە ٢٠٠٣، مادەی ١٤٠ی دەستووری نوێی عێراق وەک چارەسەرێک بۆ گەڕاندنەوەی مافە زەوتکراوەکان دانرا. بەڵام ئەمڕۆ، دوای زیاتر لە دوو دەیە، ئەم مادەیە هێشتا جێبەجێ نەکراوە.
سوپای نوێی عێراق، کە دەبوو ببێتە پارێزەری مافی هەموو پێکهاتەکان، ئێستا هەمان سیاسەتی ڕژێمی پێشوو دووبارە دەکاتەوە. ئەوان تەنانەت هێرش دەکەنە سەر تراکتۆری جوتیارە کوردەکان، کە ئامێری سەرەکی بژێوی ژیانیانە. ئەم هەڵوێستە نیشانەی ئەوەیە کە ڕۆحی بەعسیزم هێشتا لە جەستەی دامەزراوە نوێیەکانی عێراقدا زیندووە.
هەرێمی کوردستان پێشنیاری کردووە سەرژمێری ساڵی ١٩٥٧ بکرێتە بنەمای چارەسەری کێشەکانی خاوەندارێتی زەوی، بەڵام پارتە عەرەبییەکان دژایەتی ئەم پێشنیارە دەکەن. ئەم ناکۆکییە بەردەوامە دەریدەخات کە دیموکراسی لە عێراقدا تەنها ڕووکەشێکە بەبێ ناوەڕۆکی ڕاستەقینە.
چارەسەری ئەم کێشەیە پێویستی بە گفتوگۆیەکی ڕاستەقینەیە لەسەر بنەمای متمانە و ڕێزی دووقۆڵی. جێبەجێکردنی مادەی ١٤٠ پێویستی بە فشاری نێودەوڵەتی و یەکڕیزی ناوخۆیی هەیە. تا ئەو کاتەی عێراق عەقڵیەتێکی سیاسی نوێی لەسەر بنەمای یەکسانی و دادپەروەری نەبێت، شناغە و ناوچەکانی تری کەرکوک بەردەوام دەبنە قوربانی پێشێلکارییەکان.
ئەرسەلان مەحمود
قەیوان گروپ
مایۆرکا سیتی جوانییەک لە دڵی سروشتدا
