پۆڵەتیک پرێس
لە تێلیگرام یەکەم کەسیت هەواڵەکانت پێدەگات جۆینبە https://t.me/Politicpress
لە هەنگاوێکدا کە ئامانج لێی ڕووبەڕووبوونەوەی ئاستەنگە ئابوورییە زیادبووەکانە، حکومەتی تورکیا بەرنامەی ئابووری نوێی خۆی بۆ ماوەی ٢٠٢٥-٢٠٢٧ ڕاگەیاند کە دەستکاری ڕیشەیی لە هەڵاوسان و چاوەڕوانییەکانی گەشەکردن لەخۆدەگرێت.
جێگری سەرۆک کۆماری تورکیا ڕایگەیاند، ئامانجی بەرنامە ئابوورییە نوێیەکە بەدیهێنانی دابەزینی وردە وردە لە ڕێژەی هەڵئاوسان و گەیشتن بە ئاستی تاک ژمارەیی، لە هەمان کاتدا هەلەکانی گەشەی ئابووری بەرز دەکاتەوە.
ئاماژەی بەوەشکرد، بەرنامەکە تیشک دەخاتە سەر بەرزکردنەوەی وەبەرهێنان لەسەر بنەمای بەرهەمهێنان و زیادکردنی دامەزراندن و بەرهەمهێنان، لە چوارچێوەی دیدێکی گشتگیردا بە ئامانجی باشترکردنی ئەدای ئابووری.
ڕوونیشیکردەوە، ئامانجی سەرەکی بەرنامەکە بەدیهێنانی دابەشکردنی دادپەروەرانەی داهاتە لەنێوان هەموو چین و توێژەکانی کۆمەڵگەدا، هاوکات بەرزکردنەوەی ئاستی خۆشگوزەرانی بەشێوەیەکی هاوسەنگ.
ئاماژەی بەوەشکرد، هەماهەنگی یەکگرتوو لە نێوان سیاسەتەکانی دراوی و دارایی و داهاتدا دەبێتە بەردی بناغەی ئەم بەرنامەیە.
لای خۆیەوە وەزیری گەنجینەی و دارایی، جەختی لەوە کردەوە کە ئەولەویەتی سەرەکی لە کورتخایەندا بەرەنگاربوونەوەی هەڵاوسان و گەیشتن بە سەقامگیری نرخەکانە، هەروەها ڕایگەیاند کە کەمکردنەوەی هەڵاوسان بۆ ئاستی تاکلایەنە دەبێتە هۆی بەرزکردنەوەی گەشەی بەردەوام و بەرزکردنەوەی ئاستی باشی بوون.
لەم چوارچێوەیەدا، ڕەجەب تەیب ئەردۆغان، سەرۆککۆماری تورکیا، ڕۆژی پێنجشەممە، پشتیوانی خۆی بۆ بەرنامەی ئابووری مامناوەندی وڵاتەکەی و متمانەی خۆی بەو بەرنامەیە دەربڕی.
بەرنامە نوێیەکە پێشبینی دەکات لە ساڵی ٢٠٢٤دا ڕێژەی بێکاری بۆ ٩.٣% دابەزێت
ئەردۆغان وتی: هاوتەریب لەگەڵ شەڕی یەکلاکەرەوەمان دژ بە هەڵاوسان، متمانەمان هەیە و پشتگیری لە بەرنامە ئابوورییە مامناوەندەکەمان دەکەین کە وەبەرهێنان و بەرهەمهێنان و دامەزراندن و هەناردەکردن لە پێشینەی کارەکانیدایە.
بەرنامە نوێیەکە پێشبینی دەکات لە ساڵی ٢٠٢٤دا ڕێژەی بێکاری بۆ ٩.٣% دابەزێت، ئەمەش دابەزینێکی بەرچاوە بە بەراورد بە خەمڵاندنەکانی پێشوو کە ١٠.٣% بوو، جێگری سەرۆک کۆماری تورکیا ڕوونیکردەوە کە ئەم دابەزینە ڕەنگدانەوەی بەردەوامی بوژانەوەی ئابووری و بوژانەوەی بەشێکە لە بازاڕی کاردا.
بەرنامەکە مەزەندە دەکات کە هەناردەکردن تا کۆتایی ئەمساڵ بگاتە ٢٦٤ ملیار دۆلار، کە کەمێک کەمی کردووە لە چاو پێشبینییەکانی پێشوو کە ٢٦٧ ملیار دۆلار بووە. لە لایەکی دیکەوە خەمڵاندنی هاوردەکردن لە ٣٧٢.٨ ملیار دۆلارەوە لە بەرنامەی پێشوودا بۆ ٣٤٥ ملیار دۆلار دابەزینێکی بەرچاوی بەخۆیەوە بینی.
بەرنامەکە مەزەندە دەکات کە هەناردەکردن تا کۆتایی ئەمساڵ بگاتە ٢٦٤ ملیار دۆلار
جێگری سەرۆک کۆماری تورکیا پێشبینیشی کرد کە هەناردەکردن وردە وردە بەرزبێتەوە و تا ساڵی 2027 بگاتە 319.6 ملیار دۆلار، هاوکات هاوردەکردن بۆ 417.5 ملیار دۆلار بەرزبێتەوە، ئەمەش مانای وایە کورتهێنانی بازرگانی دەرەکی بە تێپەڕبوونی کات کەمدەبێتەوە، هاوکات ستراتیژی گەشەسەندن لەسەر بنەمای هەناردەکردن بەهێزتر دەبێت.
سەبارەت بە نرخی ئاڵوگۆڕی دراو، بەرنامەکە ئاماژەی بەوە کردووە، تێکڕای نرخی دۆلار بەرامبەر بە لیرەی تورکی لە ساڵی 2024 لە دەوروبەری 33.2 لیرە دەبێت بەرامبەر بە دۆلار، هەروەها بەردەوام دەبێت لە بەرزبوونەوە بۆ ئەوەی لە ساڵی 2025 دەگاتە 42 لیرە، پاشان لە ساڵی 2026دا 44.4 لیرە، و 46.9 لیرە لیرە تا ساڵی ٢٠٢٧.