پۆڵەتیك پرێس:
تەیب تەمەل جێگری هاوسەرۆكی پارتی دیموكراتی گەلان هەدەپە، لەمیانی چاوپێكەوتنێكی لەگەڵ پۆڵەتیك پرێس باس لەهەوڵەكانی توركیا بۆ بێدەنگكردنی پارتەكەیان دەكات.
تەیب تەمەل لەچاوپێكەوتنەكە دەڵێت: سەرەڕای ئەوەی توركیا فشارێكی زۆری بۆ كاری رێكخراوەیی هەدەپە دەستپێكردووە، بەڵام ئەوان دەستبەرداری خەباتی خۆیان نابن‌و بەردەوام دەبن.
جێگری هاوسەرۆكی هەدەپە باس لەژمارەی دەستگیركراوانی پارتەكەی لەتوركیا دەكات‌و دەشڵێت: 17 هەزار ئەندامی هەدەپە لەلایەن دەسەڵاتی ئەنقەرە دەستگیركراون.
پۆڵەتیك پرێس: هەدەپە وەك پارتی سیاسی، پارتێكی فرەلایەنە، كە بۆچوونی زۆرێك لە ڕێكخراوەكان لە خۆ دەگرێت، ئەمە لەچییەوە هاتووە؟
تەیب تەمەل: هەدەپە پارتێكی 8 ساڵە، بەڵام لەسەر میراتی ساڵانی تێكۆشان‌و ئەزموونی گەورە بنیاتنراوە هەم ئەزموونی خەبات بۆ سیاسەتی كورد و هەم ئەزموونی خەباتی پارتی چەپ، دیموكراتیك، ئازادیخواز و سۆسیالیست و ڕێكخراوەكانی توركیا، بیرۆكەی هەدەپەیە، ئەو كاراكتەرە فرە ڕەنگ و فرە دەنگییەی هەدەپەش كاریگەری لەسەر پێكهێنان، نوێكردنەوەو بڵاوكردنەوەی بەرنامەی سیاسی و تایبەتمەندیی رێكخراوەیی هەدەپە دەكات، بۆیە بۆچوونی زۆر ڕێكخراو لەناو هەدەپەدا هاوبەشن ئەم بۆچوونانە هەم هەدەپە دەوڵەمەند دەكەن و هەم بەهێزیان دەكەن، هەدەپە لەسەر بنەمای سیاسی و ئەخلاقی بنیات نراوە.
پۆڵەتیك پرێس: توركیا ماوەیەكە دەستی بەهەڵمەتی دەستگیركردنی ئەندامەكانی هەدەپە كردووە، تائێستا چەند ئەندامی هەدەپە دەستگیركراون؟
تەیب تەمەل: لەو كاتەوەی هەدەپە سیاسەتێكی فرەلایەنە پەیڕەو دەكات، هەموو جیاوازییەكانی ئازادی، ئاشتی و دیموكراسی لە خۆ دەگرێت، بۆیە هەمیشە هێرشی كراوەتە سەر، ئێستا نزیكەی 17 هەزار هەدەپەیی دەستبەسەركراون، كە نزیكەی حەوت هەزاریان دەستگیركراون ئۆپەراسیۆنەكانی حكومەت نەك یاسایی نەبوو، بەڵكو لەو پرۆسە سیاسییانە بوون، كە یاسا وەك دەمامكێك نیشاندەدات .
دوایین ئۆپەراسیۆنی سیاسی دەوڵەتی توركیا، كە فەرمانی دەستگیركردنی 82 كەسیدا، لەو چوارچێوەیەدا بە ڕوونی تێگەیشتن پاش شكستهێنانی مێزی ئاشتی، ئاكەپە هاوكاری نەژادپەرستانی توركی وەك مەهەپە، ئێرگەنەكۆن و ئۆتوكەینیزی كرد و بەرنامەیەكی نەژادپەرستانە و تورانی دەستپێكرد، ئۆپەراسیۆنەكە هەم پەیوەندی بە كاراكتەری ئەم حكومەتەو هەم لە پەرەسەندنە سیاسییە ناوخۆییەكانەوە هەیە، چونكە هەم لە ناوەوە و هەم لە دەرەوەی توركیا (كوردستان، عێراق، سوریا، لیبیا، دەریای سپی، ئیجە و قەفقاز لە گێژاوێكی گەورەدان‌و دۆخی ئابووری بەرەو خراپبوون دەبرێت، دەیانەوێت بە هێرشێكی نوێ لەدژی هەدەپە تەواوی بكەن.
پۆڵەتیك پرێس: بەپێی ڕێژەی دەنگەكانی لایەنە ئۆپۆزسیۆنەكان لەتوركیا خەڵك ناچنە گۆڕەپانەكان‌و ناڕەزایی دەرنابڕن، هۆكاری ئەمە چییە؟
تەیب تەمەل: ڕاستە ئەمڕۆ چالاكی شەقام و شەقامەكان لە توركیا لاواز بووە، بەڵام جێهێشتنی گۆڕەپانەكان، خۆپیشاندان و ناڕەزایی، مافێكی بنەڕەتی و دیموكراتییە، لە وڵاتە دیموكراسییەكان ئەم مافە هەرگیز باس نەكراوە، بەڵام لە وڵاتانی تۆتالیتاردا ئەم مافە لەلایەن ڕژێمە فاشیستەكان قەدەغە دەكرێت. توركیاش لەو وڵاتانەدایە، كە ئەم مافە ڕەوا و دیموكراتییە لەلایەن ڕژێمەوە قەدەغە كراوە، ئەوەی دەركەوێت، ئەوەی داوای مافی بنەڕەتی بكات، لە لایەن هێزەكانی ڕژێمەوە فشار و زەختێكی گەورەی لەسەر دەكرێت ئەوەی داوای مافەكانی خۆی بكات، هەڕەشەی لێ دەكرێت، دەردەكرێت یان دەستگیر دەكرێت، ئەم سیاسەتە دوای كودەتای سەربازی 15ی تەمووز بە شێوەیەكی سیستماتیك پەیڕەو كرا ئەمە كاراكتەری ڕژێمە تۆتالیتارەكانن، بەڵام ئەمە بەو مانایە نییە كە گەل وازیان لە داواكانی، مافە دیموكراتی و ڕەواكانی بهێنێت وە زیاتر توڕەیی و ڕقی خەڵك زیاتر دەبێت حكومەت دەڵێت، كە گەل لەژێر فشار و قەدەغەكاریدا لە داواكانی دەگەڕێتەوە، بەڵام لە مێژوودا هیچ كەسێك لە مافە سەرەتاییەكانی نەگەڕاوە ئەم چارەسەرانە تەنیا كێشەكان ئاڵۆزو سەرلێشێواو و دوادەكەون.
پۆڵەتیك پرێس: لە توركیا بەپێی ڕێژەی 7ی حوزەیران، ئێستا هەدەپە لە كوێیە و چەندە هێزی هەیە؟
تەیب تەمەل: لە 7ی حوزەیرانی 2015دا، ماوەیەكی گرنگە لە مێژووی كورد و توركیادا و لە تێكۆشانی دیموكراسیدا لەو كاتەدا هەدەپە بەرێژەی زۆر شەرعییەت و نوێنەرایەتیگەورەی بەدەست خست، بەڵام ئێمە دەزانین كە پۆتانسیەلی هەدەپە لە ڕێژەی 7ی حوزەیران زیاتر و زیاترە ئێمە 7ی حوزەیران و ئەنجامەكانی زۆر بە گرنگ دەزانین و داهاتوو هەڵسەنگنین، بەڵام بەو هەلومەرجەی ئەمڕۆ ئێمە ناتوانین تەنیا بە نۆستالجیزمەكەی 7ی حوزەیران بجولێنین 7ی حوزەیران تەنیا وەستانە لە تێكۆشانی دیموكراتیماندا و دەزانین كە لە دۆخی ئاساییدا هێزمان لەو ڕێژەیە زیاترە لە 7ی حوزەیراندا هەدەپە 13,12% دەنگەكانی بەدەست هێناوە.
دوای ئەوە هەڵبژاردن كە لەلایەن ئاكەپەوە قبوڵ نەكراوە، یان هەدەپە لە هەڵبژاردنی 1ی تشرینی دووەم 10,76%ی دەنگەكانی بەدەست هێناوە لەگەڵ ئەوەشدا لەو نێوەدا هیچ بارودۆخێكی ئاسایی نەبوو و ئەو ئەنجامانەی كە دەركەوتن وێنەی ڕاستی توركیا دەرناكەون . لەگەڵ ئەوەشدا لە هەڵبژاردنی 24ی حوزەیرانی 2018دا سەرەڕای هەموو گوشار و گوشارەكان، هەدەپە رێژەی دەنگەكانی زیاد كرد و 11,7%ی دەنگەكانی بەدەست هێناوە
ئەم خشتەیە ئەوە نیشان دەدات كە هەرچەندە فشار و گوشار زۆرە و حكومەت بە هەموو توانایەوە پلان و ژماردنی لە دژی شكستی هەدەپە دابڕێژێنێ، بەڵام هەدەپە هێزی خۆی بەهێز دەكات و گەورەترین ئەلتەرناتیڤە بۆ خودی ئۆپۆزسیۆن ئێمە باش ئاگادارین، كە لە ژێر باری ئاساییدا ئەو ڕێژەیە زیاتر دەبێت و دەسەڵاتی هەدەپە زیاتر دەبێت بەڵام لێرەدا دەبێت ئەوە ڕابگەیەنین كە هێزی هەدەپە تەنیا بە ڕێژەی هەڵبژاردن ناپێورێ سەرباری ئەم ڕاستییەش، هەدەپە گەورەترین داینەمۆ و بەهێزترین هیوای گەلی كورد و گەلی توركیایە هەدەپە ناوەندی تێكۆشانێكی هاوبەش زیاتر لە هەڵبژاردنە.
پۆڵەتیك پرێس: هەدەپە دژی ئەو دەستگیركردن و دەستبەسەركردنانە دژی ناڕەزاییەكی جەماوەری بیردەكاتەوە، ئەگەر بیر لەوە دەكاتەوە كە چۆن دەیەوێت بچێتە ناو خەڵك؟
تەیب تەمەل: مێژووی گەلی كورد و خەباتی دیموكراسی پڕن لە نموونە و چەندین ساڵ دەستبەسەركردن و گرتن و دڵڕەقی، نەك تەنیا هەدەپە، بەڵكو تا ئێستا چەندین پارتی دیكە ڕووبەڕووی هەموو جۆرە زۆرداری و رەفتارێك بوونە بەڵام لە كۆتاییدا ئەم بەرخۆدانە بەردەوامە و تا دەگاتە قۆناغی سەركەوتن هەرگیز ناوەستێت، بەڵام بە هەلومەرجی ئەمڕۆ مان ناكەوینە دەرەوە و نەبوونی چالاكی جەماوەری تەنیا پشت بە فشار و فشارەكانی حكومەت دەبەستن ، كە فریومان دەدات بۆیە ئێمە بیر لە هەموو بژاردەكانی ناو یەكتر دەكەینەوە و ئامادەكاری دەكەین بۆ شكاندنی ئەم كەشیە و دانوستان لەگەڵ هەموو هێزە دیموكراتیەكانی كورد و تورك بۆ بەرزكردنەوەی ئاستی بەرخۆدان و تێكۆشان.
پۆڵەتیك پرێس: كۆمەڵگە وەك پێشوو پشتیوانی لە هەدەپە دەكات، ئەگەر نایكات هۆكاری ئەمە چییە؟
تەیب تەمەل: پشتیوانی گەل و كۆمەڵگە بۆ هەدەپە تەنیا پشتیوانییەكی كاتی نییە، بە پێی بۆچوون و تێبینییەكانی ئێمە ئەو پشتگیرییە سەرەڕای گوشار و گوشارەكانی حكومەت لاواز نییە، بەڵكو لە زیادبوون و بەهێزبووندایە، ئێمە پەیوەندیمان لەگەڵ گەل و كۆمەڵگەی ڕابردوو، ئێستا بە چاوێكی ڕەخنەگرانە هەڵسەنگانددەكەین، بەڵام بە لای ئێمە هیچ لاوازی و كەموكوڕییەك لەپشتیوانی هەدەپەی گەلدا نییە ئێمە تەنیا بە دەرچوون و لەسەر شەقامەكان پشتگیری هەڵناسەنگێنین هەندێك تەنگژەی كۆنكۆنتڕاڵ هەن، كە بیری لێدەكەینەوە و چارەسەری بۆ دابین دەكەین دەتوانم بڵێم لەم كەشە شەڕ و پێكدادانەدا، لەناو بەرنامەی دەوڵەت و حكومەتدا كە دەیەوێت هەدەپە لە ڕەگەوە لەناوببا، بوونی هەدەپە مۆزەخانەی شكستی هەدەپەیە هەرچەندە كوردان زیاتر پشتگیری هەدەپە دەكەن، بەڵام ئەمڕۆ لە هەموو بەشەكانی توركیا، گەلی توركیاش پشتگیری هەدەپە دەكات.
پۆڵەتیك پرێس: هەدەپە تا چەند دەتوانێت وەك پارتییەكی سیاسی لەپەرلەمانی توركیا بەدەنگی گەل ڕۆڵی خۆی بگێڕێت؟
تەیب تەمەل: ئەمڕۆ سەرەڕای ئەم هێزە، هەدەپە هەم لە پەرلەمان و هەم لە دەرەوەی پەرلەمان ڕۆڵی خۆی دەگێڕێت، چونكە پەرلەمان بۆ هەدەپە لە چارەسەر كردنی پرسی كورد و تەواوی خەڵكی توركیا گرنگە لەبەر ئەوە هەدەپە دەمێنێتەوە لە پەرلەماندا و ڕۆڵێكی وەها دەگێڕێت، دەستەی پەرلەمانی ئێمە هەموو دەرفەتەكانی پەرلەمان بەكاردێنێت لەم كەش و هەوایەدا كارو كارنامەیش بەچالاكییە جۆراوجۆرەكانی خۆی نیشان دەدات.
پۆڵەتیك پرێس: ئایا هەدەپە دەتوانێت بەپێی بەرنامە و كاری خۆی خزمەت بە كۆمەڵگا بكات؟
تەیب تەمەل: بەرنامەی هەدەپە، بەرنامە و كارتەكانی بۆ خزمەتی كۆمەڵگە دامەزرێنرا. كۆمەڵناسی خاڵێكی سەرەكی هەدەپەیە، ئەزموونی هەدەپە لە بەڕێوەبەرایەتییەكە پڕكراوە لە زۆرێك لە گەورەترین ئەزموونەكانی خزمەتگوزاری، هەدەپە ناتوانێت خۆی لە كۆمەڵگە دوور بخاتەوە و بۆ كۆمەڵگا یە، بەرژەوەندی كۆمەڵگە لە سەرووی هەموو شتێكەوە.
قەیوان گروپ
مایۆرکا سیتی جوانییەک لە دڵی سروشتدا
